Tek kanallı siyah beyaz televizyonun köylere yeni yeni geldiği yılları yaşı ilerlemiş olanlar hatırlarlar. O dönemde Dallas adlı bir dizi yayınlanırdı. Yabancı hayranlığımızdan olsa gerek oldukça çok izlenen bir dizi idi. Dizideki oyuncuların canlandırdığı karakterlerin de etkisi altında kalan insanlarımız Dallas?la yatar Dallas?la kalkar duruma gelmişti adeta. Günlük sohbetler, aile bireyleri arasındaki ilişkiler, pazar alışverişleri Dallas?ın hâkimiyeti altına girmişti.
Türk insanının bu özelliğini iyi keşfeden bazı uyanık imalatçılar ürettikleri ürüne Dallas adını vermişti. Örneğin bayanlar için üretilmiş çilteli bir naylon ayakkabının adı Dallas idi. İmalatçısına ve satıcısına bol para kazandırmıştı.
Cuma günleri ilçemizde kurulan mahalli pazarda ürününü satmak için ?Dallas soğanı?, ?Dallas yünü? diye avaz avaz bağıran pazarcı esnafına şahit olmuşuzdur. İzlediği dizinin etkisi altında kalan saf insanımız da pazarcı esnafının para kazanma hırsına yenik düşerek adına Dallas takısı takılan ürünlere rağbet göstermişti.
Pazarcı esnafına oldum olası güven duymam. Çoğu, milletin parasını kendi cebine indirmek için hileye ve yalana başvurmaktan çekinmezler. Barajda yaşayan Kadife balığını ırmak balığı diye, siyah üzümü Kalecik karası diye, ne üzümü olduğu belli olmayan sert kabuk üzümü Hasandede üzümü diye satan esnafa güven duymamız mümkün değildir.
Birkaç gün önce semt pazarında dolaşırken bir tezgâhta satışa sunulmuş üzümün etiketinde ?Hasandede Üzümü? yazısı dikkatimi çekti. Yazıyı okuyup üzümü incelerken tezgâhtaki delikanlı beni alıcı zannederek üzümünü övmeye başladı. ?Bu isim bize ait? deyince gülümsedi. Bir başka tezgâhta yine aynı isim. Üzüldüm Kırıkkale?m adına, kandırılmaya çalışılan Ankara halkı adına.
Kızılırmak?ta Kadife balığının olup olmaması hiç önemli değil. Ama Hasandede üzümü olmadığı halde rastgele bir üzümün sadece şekil itibari ile benziyor diye Hasandede üzümü diye satılması önemlidir. Hasandede bir markadır ve bizimdir. Kırıkkale?mizindir.
Henüz tezgâhta yerini alacak kadar olgunlaşmamış üzümümüzün yerine başka bir üzüm türünün onun yerini alması doğru değildir. Hasandede üzümünün kendine has özellikleri vardır. Şekil itibariyle yuvarlak, yumuşak kabuk olduğundan dil ile ezilip yenebilen, midede şişkinlik yapmayan, bol sulu, taşımaya gelmeyen, pekmezi güzel olan bir üzüm türüdür. Bütün bu özelliklerinden dolayı da markalaşmıştır. Resmiyette bir tescili var mıdır bilmiyorum ama ilimizle özdeşleşmiş, ilimizin milli ve manevi önderlerinden Hasan Dede?nin adını yaşatan, aynı zamanda Hasandede beldemizin adını duyuran ve adını verdiği Hasandede şaraplarıyla da dünyaca tanınan bir üründür.
Rastgele bir üzüm türünün Hasandede üzümü diye Ankara pazarlarında satılmasına gelince. Ankara halkı uzun yıllardan beri Hasandede üzümünü yemeye alışıktır. İlimizin hemen hemen her yerinde yetiştirilen bu üzüm türünün Ankara?da pazarlanması ve Ankara halkı tarafından beğenilerek tüketilmesi uyanık esnafın dikkatinden kaçmamaktadır.
Ankara belediyesi görevlileri ve zabıtaları yapılan yanlışın farkındadır. Esnafın bu üçkâğıdına bilerek göz yummaktadır.
Denilebilir ki Hasandede?nin reklamı yapılıyor, adı yaşatılıyor yanlış bunun neresinde. Üçkâğıt ile Hasandede?nin adının yaşatılmasını bir Kırıkkaleli olarak doğru bulmuyorum. Üzüme adı verilen Hasandede bu oyunu asla hak etmiyor.
Biz İzmir üzümüne, Besni üzümüne Kırıkkale üzümü diyemiyor ve adını bizimmiş gibi kullanmıyorsak hiç kimse de şahsi menfaatleri için Hasandede üzümünü kullanamaz, kullanmamalıdır.
Kırıkkale?deki yetkili ve etkililer hakkını koruyamıyorsa söz sende Hasandede. Mirasına, markana, adına sahip çık.
