?Bir Zamanlar Anadolu`da, Nuri Bilge Ceylan`ın senaryosunu yazdığı ve yönettiği 2010 yapımı Türk dram filmi. Başrollerini Yılmaz Erdoğan ve Taner Birsel`in paylaştığı film, bir doktor ile cinayet soruşturması yürüten bir savcının 12 saatlik gerilimli hikâyesini konu almaktadır. On bir hafta süren filmin çekimleri Kırıkkale`nin Keskin ilçesinde gerçekleşti.
TRT`nin de katkısıyla, Bosna Hersek ve Türkiye`nin ortak yapımı olan film 11-22 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşen 64. Cannes Film Festivali`nde büyük ödül Altın Palmiye için yarışacak filmler arasına girdi ve ikinci büyük ödül olan Büyük Ödül`ü kazandı.
Bir Zamanlar Anadolu`da; Nuri Bilge Ceylan, Ercan Kesal ve Ebru Ceylan tarafından yazıldı. Filmin temelinde Ercan Kesal`ın doktorluk yaptığı dönemde yaşadığı ve Kırıkkale`nin bir kasabasında işlenen cinayetin soruşturma süreci var. Ebru Ceylan, filmin öyküsüne olan yakınlığını ?Memur dünyasını yakından biliyorum, deneyimlerimi paylaştım. Kadınlar bu filmde çok yok ama erkek dünyasında ortaya çıkan masumane kadın imgesinin önemli olduğunu sanıyorum.? sözleriyle belirtti. 64. Cannes Film Festivali`nde basın gösterimi önceki gün yapılan toplantıda filmdeki ?bol diyaloglar? hakkında sorulan sorulara Nuri Bilge Ceylan, bürokrasi dünyasında konuşkanlığın daha iyi geleceğini belirtti. Hikâyenin bürokrasiyle olan ?göbek bağı?nı Çehov sağladı. Hatta filmde Çehov`dan birkaç alıntı var.
?Bir Zamanlar Anadolu`da? filminin de, Nuri Bilge Ceylan`ın diğer filmleri gibi fazlaca Sovyet yönetmen Andrey Tarkovski`nin etkisinde kaldığı ileri sürülmüştür. Bu filmin, özellikle de ?tren metaforu, siyah köpek, doktor ve rüzgârda başakların dalgalanması? sahneleriyle ve uzun sekanslarıyla 1979 tarihli Tarkovski filmi İz Sürücü (Stalker) filmine çok benzediği hatta birebir aynı olduğu, zaten Ceylan`ın diğer filmleriyle de Tarkovsky?nin ekolünü sinemasına iyice oturtmuş olduğu yazılmıştır.
Bu öykünmenin olumlu ve doğal olduğunu düşünen bazı yazarlar da, Ceylan`ın diğer filmlerinden felsefi ve estetik boyutuyla da bir hayli farklı olan bu filmin yine Tarkovski?nin kendi deyimiyle ?insanoğlunun gerçeklerini? aradığını, ?Bir Zamanlar Anadolu?da?nın dramatik yapısıyla bir yandan Dostoyevski?yi, diğer yandan Çehov?u, hatta Gogol?u, lirik yapısıyla da Tarkovski?yi ve yine bir Rus sinema yönetmeni olan Andrey Zvyagintsev?i çağrıştırdığını belirtmişlerdir.?
***
Ünlü ve ödüllü bir yönetmenin ünlü oyuncularla Kırıkkale?de çektiği ama gösterimlerinde hiçbir özel uygulama yapmadığımız bu önemli film hakkında ?Wikipedia?da bunlar yazıyor.
Bunca teknik ve profesyonel bilgiyi, uzmanların yorumlarını bırakıp işin ?bizimle ilgili? olan kısmına gelirsek?
Film, tamamı 12 saatlik bir gerilim içeriyor ve Keskin-Büyükceceli-Kavurgalı-Keskin-Hasandede arasında geçiyor. ?Sıfır ışık, sıfır müzik? ile çekilen filmin tek müziği, sabah Büyükceceli?den ayrıldıktan sonra Arap Ali?nin kullandığı arabada çalan bir Hacı Taşan türküsü; Allı Turnam? Ama söyleyen de Neşet Ertaş?
***
Kimilerine göre çok sanatsal olan bu filmin her karesinde bir Kırıkkaleli olarak kendinizden çok şey bulacağınıza eminim.
***
Ve daha önemlisi?
Bizzat isimleriyle birlikte bizim topraklarımızda öyle fazla sanat faaliyeti yapılmıyor.
Birçoğumuz sürekli isyan ederiz: ?Güneydoğu? film platosu gibi?
?Bir Zamanlar Anadolu?da? bizim topraklarımız için büyük bir fırsattı aslına bakarsak?
Önce ?Cannes? gibi önemli bir film festivalinde ikinci büyük ödül olan ?Jüri Büyük Ödülü?ne layık görülen film geçtiğimiz günlerde de ülkemizde düzenlenen Yeşilçam Film Akademisi Ödülleri?nin 9 tanesini alarak kalitesini bir kez daha ispatlamış oldu.
Ne diyelim,
Önemsemeyenlerin kulakları çınlasın!
