PROF.DR.MEHMET MERT
Tarih: 03.03.2013 22:24
Bir kış mevsimini daha geride bırakırken?
Bir kış mevsimini daha geride bıraktık. Takvim yapraklarını yırtıp atmasak, kışın bittiğini anlamayacağız sanki. Bu yılda kış mevsimi sıcaklıklar yönünden mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşti. Bu durumun nedenlerini araştırmak, bugünü eskiyle karşılaştırmak hepimizde bir merak uyandırıyor. Nitekim yaşlı insanlarla konuştuğunuzda, kendinizi ister istemez eski yıllarda yaşanılan kış günleriyle son yıllardakini kıyaslama gereği içerisinde buluyorsunuz. Karşınızdaki diz kapaklara kadar, hatta geçen kar yağışlarından, bazen yoğun kar yağışlarıyla birlikte ortaya çıkan kar fırtınalarından, soğuk ve ayaz dolu kış günlerinden bahsettikçe âdeta üşüdüğünüzü hissediyorsunuz. Gerçi anılarda anlatılanları, günümüzde de bazı bölgelerimizde halen yaşamak mümkün; ancak insan kendine şu soruları sormadan da edemiyor: Eskiden kış ayları bugüne göre çok daha mı soğuktu? Daha fazla mı kar yağıyordu? Yoksa insanlar eskiden bugünkü gibi kaloriferli sıcak ortamlarda yaşamadıkları için abartıyorlar mıydı?
***
Bu soruların cevabı için, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün (MGM) ?İklim Değişikliği ve Türkiye?ye Etkileri? raporuna bir göz atalım. Bu rapordan 1941 ila 2007 yılları arasındaki ortalama sıcaklıklarda 0.64 oC?lik bir artış eğilimi olduğu gözleniyor. Bu artış eğilimi, 2007?den günümüze, halen devam etmektedir. Yıllık ortalama sıcaklıklar yanında kış aylarındaki sıcaklık değişimlerini incelemek için MGM?nin iklim kayıtlarına göz atıldığında ise ülkemizde kış aylarının ortalama sıcaklığının 1950?li yılların başlarında 3.9 oC?den, son yıllar itibariyle 5.9 oC?e kadar arttığına şahit oluyoruz. Türkiye genelinde sayısal olarak küçük görünen bu değerlerin, yöresel düzeyde ve insanların toplumsal yaşamları üzerinde büyük etkisinin olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Sıcaklığa ek olarak, MGM raporunda 1940?dan günümüze Türkiye ikliminde, özellikle Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinde kış mevsiminde anlamlı düzeyde belirgin yağış azalmalarının yaşandığına da dikkat çekiliyor.
***
Görüldüğü gibi, ülkemiz, son 60-70 yılda, kış aylarında sıcaklığın arttığı, yağışların ise azaldığı bir trende girmiştir. Bu trendin ortaya koyduğu somut gerçek ise ülkemizin, küresel ısınma ve buna bağlı olarak ortaya çıkan küresel iklim değişikliğinden önemli derecede etkilendiğidir. O halde anılarını dinlediğimiz büyüklerimiz yaşadıkları dönemin kış şartlarını abartmamışlar, tam tersi dünya genelinde yaşanan bir bilimsel gerçeğin canlı tanıkları olmuşlardır. Bu durum tespitinden sonra esas önemli olan gelecekte yaşanabilecek iklim değişikliklerini öngörebilmek ve bu değişikliğin insan sağlığı, tarım, enerji, doğal çevre, biyoçeşitlilik, su kaynakları, deniz seviyesi, orman gibi olumsuz etkileyebileceği alanlarda gerekli tedbirleri şimdiden alabilmektir.
Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —